ดร. โอ แพทย์คลินิกครอบครัว

เรียนคุณหมอ ดร.โอ สุขุมวิท 51 ที่นับถือ
ตอนนี้ผมอายุ 78 ปี สมัยตอนรับราชการทหารผมชอบดื่มเป็นประจำ แต่ตอนนี้ผมหยุดและเลิกมามากกว่า 20 ปีแล้ว บุหรี่ เหล้าไม่มี เมื่ออายุประมาณ 76 ปี ผมก็เกิดอาการปัสสาวะบ่อยคือคืนหนึ่ง 3-4 ครั้งมาตลอด ผมเป็นต่อมลูกหมากโตหรือไม่ แต่ไม่มีอาการเจ็บปวดหรือมีเลือดออกแต่อย่างใด ทุกอย่างปกติเพียงแต่ว่าปัสสาวะบ่อย และปัสสาวะยากต้องใช้วิธีบีบ กด เพื่อดันให้ออก จึงขอเรียนถามคุณหมอช่วยพิจารณาให้ข้อมูลดูแลปฏิบัติรักษาและแนะนำให้ทราบว่าเป็นอะไร
 
ด้วยความนับถือ
ทบ. 78

ตอบ ทบ. 78
ต่อมลูกหมากเป็นอวัยวะที่มีลักษณะเป็นต่อมอยู่บนท่อปัสสาวะส่วนต้นบริเวณโคนอวัยวะเพศของชาย มีหน้าที่สร้างน้ำหล่อเลี้ยงอสุจิโดยทั่วไปต่อมลูกหมากในผู้ชายที่โตเต็มที่จะมีขนาดประมาณเท่าลูกเกาลัด เมื่อผู้ชายมีอายุมากขึ้นเนื้อเยื่อในต่อมลูกหมากก็จะมีการเปลี่ยนแปลงเป็นเนื้องอกชนิดธรรมดาโดยไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดว่าเกิดจากอะไร เมื่อเซลล์เกิดการแตกตัวเพิ่มมากขึ้นก็จะส่งผลให้ต่อมลูกหมากมีขนาดใหญ่ขึ้นไปเรื่อย ๆจนไปกดหรือเบียดท่อปัสสาวะทำให้เกิดการปัสสาวะขัดขึ้น

โรคต่อมลูกหมากโต เป็นโรคที่เกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ มีสองระยะ คือระยะแรก จะเริ่มมีอาการปัสสาวะบ่อยจากที่เคยปัสสาวะในตอนกลางคืน 1-2 ครั้ง หรือไม่ลุกเลยจะลุกขึ้นบ่อย 3-4 ครั้งขึ้นไป จนรบกวนการนอนหลับ ในตอนกลางวันก็จะมีอาการปัสสาวะบ่อย ระยะที่สองจะใช้เวลานานกว่าจะปัสสาวะออกและมีอาการเป็นมากขึ้นเรื่อย ๆ ปัสสาวะที่ออกมาก็จะไม่พุ่งหรือพุ่งน้อยลง พอปัสสาวะเสร็จก็ยังมีหยดออกมาอีกจนในที่สุดก็จะปัสสาวะไม่ออก คนไข้ส่วนใหญ่มักจะพบแพทย์ด้วยอาการปัสสาวะไม่ออก

หากมีอาการแล้วไม่ได้ทำการรักษาก็จะทำให้เกิดการตกตะกอนและนิ่วได้จากการที่ปัสสาวะไม่หมดจึงมีการตกค้างของปัสสาวะในกระเพาะปัสสาวะ ซึ่งอาจทำให้เกิดการติดเชื้อ และหากไม่ได้รับการรักษาเลยก็อาจมีผลต่อไต มีบางโรคที่มีอาการคล้ายต่อมลูกหมากโต ดังนั้นเวลาที่คุณปัสสาวะไม่ออกก็ควรไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุและทำการวินิจฉัยแยกโรคเพื่อทำการรักษาต่อไป

ในคนที่มีอาการน้อย ๆ ควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมคือหลีกเลี่ยงการกลั้นปัสสาวะ ก่อนเข้านอนอย่าดื่มน้ำมากและให้ปัสสาวะก่อนเข้านอนจะได้ไม่ต้องลุกบ่อยในเวลากลางคืน งดดื่มแอลกอฮอล์เพราะจะทำให้ปัสสาวะออกมามาก พยายามทำกิจกรรมที่ไปสะเทือนต่อต่อมลูกหมาก เช่น นั่งจักรยาน และถ้าเป็นไปได้ควรมีการร่วมเพศบ้างเวลามีน้ำอสุจิออกมาจะทำให้ต่อมลูกหมากไม่บวม การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจะทำให้อาการดีขึ้นในบางรายอาจจะไม่ดีแต่ก็ไม่แย่ลง การเข้ารับการรักษาจากแพทย์ถือเป็นคำแนะนำที่ดีที่สุดซึ่งการรักษาในคนไข้แต่ละรายจะขึ้นอยู่กับดุลพินิจของแพทย์เพียงเท่านั้น.
............................
ดร.โอ สุขุมวิท 51